Aşırı Çalışmanın 8 Belirtisi

Ağırlık çalışmak vücuda fiziksel olarak bir yük bindirir. Kas fiberleriniz mikro-travmaya uğrar ve vücudunuz fiberleri bir sonraki seferde aynı yük altında travmaya uğramayacak şekilde tamir eder. Buna "toparlanma" yani "recovery" denir. Böylece kaslarınız gelişir. Ama eğer ki vücudunuz fiberleri tamir etmeden tekrar çalışırsanız bu sefer sorunlar ortaya çıkmaya başlar. Vücudun toparlanabileceğinden daha fazla çalışmaya “aşırı çalışma (overtraining)” denir.

Ağırlık çalışmak sadece çalıştığınız kas grubuna değil, o kasları idare eden sinir sistemine de yük bindirir ve gereğinden fazla çalışmak sinir sistemini de aşırı çalışmaya uğratır. Spora yeni başlayan bir sürü insan izolasyon egzersizleriyle dolu, split programlar uyguluyor ve böylece aşırı çalışıyorlar. Sonra da sporu bırakıyorlar. Aşağıda yazdıklarım aşırı çalışmanın belirtileri. Eğer bunlardan birkaç tanesini kendinizde görüyorsanız önlem almanın zamanı gelmiş demektir.

#1 Kas ve Kuvvet Artışının Durması

Vücut çalışan kişiler gelişimleri durduğu zaman veya gelişemedikleri zaman hemen “az çalışıyorum” diye düşünürler. Oysa çoğunlukla bunun tam tersi geçerli. Eğer aşırı çalışırsanız kaslarınız recover olacak zamanı bulamaz ve böylece gelişemez. Daha da kötüsü vücudunuzdaki testosterone miktarı azalır, cortisol miktarı artar ve böylece kas kütlesi yapmanız iyice zorlaşır.

#2 Dinlenme Sırasında Yüksek Kalp Atışı

Normal bir insanın sabah kalktığında kalp atışı dakikada 60-70 arasında değişir. Oysa aşırı çalışırsanız vücudunuzun metabolik ihtiyaçları artar ve böylece kalbiniz de daha çok kan pompalamak için daha hızlı çalışmak zorunda kalır. Sabahları kalktığınızda kalbiniz normalden daha hızlı çarpıyorsa bu aşırı çalışmanın belirti olabilir.

#3 Bağışıklık Sisteminin Zayıflaması ve Sürekli Hastalanmak

Bağışıklık sisteminizi bol bol şeker yiyerek, az D vitamini alarak, az uyuyarak veya stresle zayıflatabilirsiniz. Ama bunlara ek olarak aşırı çalışmak da bağışıklık sistemini zayıflatır. Aşırı çalışma sırasında vücudunuz katabolik durumda olacağı için bağışıklık sisteminiz zayıflar ve sürekli soğuk algınlığı, nezle, grip gibi hastalıklara yakalanırsınız.

#4 Uyuyamamak

Yüksek yoğunluklu bir çalışmanın ardından adrenalin, noradrenalin ve cortisol gibi hormonlar yükselir. Bu hormonlar kalp atışlarını ve kan basıncını yükseltir ve bağışıklık sistemini zayıflatır. Eğer vücudunuz yeterince toparlanabilirse bu hormonlar normal seviyelerine döner ama toparlanamazsa dönmez. Bu durum beyinde iyi bir uyku uyumanızı sağlayan hormonların ve nöronlar arası iletişim sağlayan kimyasalların engellenmesine neden olur. Böylece uykusuzluk (insomnia) yaşarsanız.

#5 Motivasyon ve Konsantrasyon Eksikliği

Normalde zevkle çalışmaya giden biriyseniz ama artık salona gitmek, çalışma yapmak sizin için angarya haline geldiyse bu ve  aynı şekilde salonda her setten sonra birileriyle dakikalarca sohbet etmek, harekete konsantre olamamak, salonda çalışmaktan çok sohbetle veya cep telefonuyla uğraşmak ve bir türlü istediğiniz gibi konsantre olamamak da aşırı çalışmanın işaretidir.

#6 Sürekli Yorgunluk ve Çalışmayı Bitirememe

Testosterone hormonunun azalıp, cortisol hormonun artmasıyla beraber aynı zamanda sürekli yük altında kalan ve bir türlü toparlanamayan kas ve eklemler yüzünden sürekli yorgunluk ve bitkinlik hali yaşarsınız. Bütün bunlar eklemlerinizde ve kaslarınızda ağrılara neden olur. Normalde kolayca bitirdiğiniz çalışmalar size çok zor gelmeye başlar ve bitirememeye başlarsınız.  Çalışmadan sonra ise kendinizi berbat ve bitmiş hissedersiniz.

#7 Kişilik Değişiklikleri ve Depresyon

Daha önce belirttiğim gibi aşırı çalışmak vücuttaki adrenalin, noradrenalin ve cortisol hormonlarını yükseltir. Bu hormonlar “kaç-veya-savaş” hormonlarıdır. Mesela ormanda karşınıza bir aslan çıkarsa bir anda bu hormonlar yükselir ya da aniden karşınıza namluyu size doğrultmuş silahlı bir adam çıkarsa. Böylece kan kaslarınıza doğru gider. Beyine giden kan azalır ve beynin kapasitesi düşer. Bu hormonların kronik olarak yüksek olması sizi rahatsız, heyecanlı, sinirli yapar. Üstelik dopamin ve serotonin gibi hormonların işlevi bozulur. Bu da depresyona neden olabilir.

#8 Daha sık sakatlanmak

Daha sık sakatlanıyorsanız veya eski sakatlıklarınız nüksediyorsa bu da aşırı çalışma nedeniyle olabilir. Aşırı çalıştığınız zaman vücudunuz toparlanacak zaman bulamaz ve sürekli zayıf bir durumda çalışmak zorunda kalırsınız. Ve bunu sürekli yapmak da sakatlanma riskini arttırır.